Asbest is een mineraal dat in een aantal gebieden in de wereld voorkomt. Enkele bijzondere eigenschappen van asbest (zoals de grote slijtvastheid en de onbrandbaarheid) zijn al eeuwenlang bekend. Asbest wordt al vele eeuwen toegepast. Van de Romeinen en Egyptenaren is bekend dat zij al asbest gebruikten.

Rond 1900 is men asbest in Europa meer gaan toepassen. Vooral de scheepswerven waren een grote afnemer van asbest. Maar door de stand van de techniek in die tijd was toepassing op grote schaal nog niet mogelijk. Dit werd anders met de industrialisatie aan het eind van de negentiende eeuw. Toen werd het toepassen van deze stof op grote schaal mogelijk. Vooral omdat de stof erg goedkoop was en eenvoudig te verwerken. De bijzonder eigenschappen van asbest, zoals slijtvastheid, onbrandbaarheid en een groot isoleren vermogen, hebben er toe geleid dat asbest ( vooral tussen 1950 en 1980) in veel producten is verwerkt en toegepast.

Het verhaal van asbest is dus in eerst instantie (commercieel gezien) een succesverhaal. Anderzijds ontstaan er al rond 1900, vooral in Engeland en Duitsland, verdenkingen tegen asbest. De stof zou risico`s inhouden voor de gezondheid, vooral aantasting van de longen. In Engeland werd Asbestose in 1931 officieel als beroepsziekte erkend. In de jaren `70 begint de overheid in Nederland een actief beleid te voeren tegen de blootstelling aan asbest voor werknemers van bedrijven waar asbest wordt bewerkt. Pas in 1993 stelt de Nederlandse overheid een algemeen verbod in.

Asbest is een verzamelnaam voor een groep gekristalliseerde minerale vezelachtige stoffen (dit zijn stoffen die er onder een microscoop uitzien als kristallen). Asbest is een mineraal dat op een aantal plaatsen in de wereld in de loop der tijd is gevormd. Het is een bijzondere materie (een speling van de natuur) die door een aantal toevallige omstandigheden is ontstaan. Kristallen zijn structuren zoals deze ontstaan bij zout, suiker en het bevriezen van water. Kristallen kunnen verschillende vormen hebben.

De vorm van een asbestkristal is meestal langwerpig. Aan deze langwerpige vezelstructuur heeft asbest zowel haar goede als slechte eigenschappen te danken. De asbestkristallen zijn ontstaan doordat duizenden jaren geleden het gesteente diep in de bodem van de aarde ten gevolge van hoge druk en hoge temperaturen vloeibaar werd en daarna langzaam is afgekoeld. Asbest bestaat net als glas, graniet, zandsteen en alle keramische vezels grotendeels uit verbindingen met de elementen silicium en zuurstof, waaraan calcium- of ijzerverbindingen zijn verbonden.

Asbest wordt gewonnen in dagmijnen in landen als de voormalige sovjetrepublieken, Canada, Brazilië, Zuid-Afrika en Australië.


Waar kan asbest in en om het huis zitten?

Asbest bevindt zich ondermeer in:

• Rioleringen;
• Waterleidingen;
• Ventilatiesystemen;
• Luchtkokers;
• Goten;
• Verwarmingssystemen;
• Liftinstallaties en liftbesturingsmachine;
• Mangatafdichtingen van ketels;
• Rookgasafvoeren;
• Kachels, cv-ketels;
• Pakkingmateriaal.

Ook in de afwerking kan asbest zitten. Door middel van kitten, verven en stucwerk werden bouwwerken e.d. vaak afgewerkt. Materialen waar asbest in kan zitten zijn:

• Behang;
• Vloerbedekking;
• Kitten;
• Lijmen;
• Stucwerk;
• Kunststof.

Ook kun je denken aan zogenaamd decoratiemateriaal zoals:

• Bloembakken;
• Tuinbanken;
• Vensterbanken;
• Plinten, dorpels;
• Natuursteen vervangende asbestcementplaten.

Waar vindt je asbest?

Het is meestal bekend dat asbest op als dakbedekking werd gebruikt of onder de dakpannen. Maar er zijn minder voor de hand liggende plaatsen. Hieronder een paar voorbeelden: